Jan Kasprowicz
Jan Kasprowicz (1860-1926) was an eminent poet of the Young Poland movement (Młoda Polska), a student of comparative literature, a translator and a professor at Lwów University. He translated more than a dozen Shakespeare plays, twelve of which appeared in print: Hamlet (Hamlet), Henry V (Henryk V), Henry VI Parts 1-3 (Henryk VI Części 1-3), The Comedy of Errors (Komedia omyłek), Measure for Measure (Miarka za miarkę), Much Ado About Nothing (Wiele hałasu o nic), Macbeth (Makbet), Julius Caesar (Juliusz Cezar), Romeo and Juliet (Romeo i Julia) and King Lear (Król Lir). The manuscripts of three more have been lost.
Jan Kasprowicz’s translations are part of the trend of retranslation. Though uneven with respect to their quality and the approach they take, they represent an attempt to break with the aesthetics of canonical translations in a manner that reflects the spirit of the age and the individual poetics of the translator.
Kasprowicz worked on his translations in three different periods of his life. His first translation, Hamlet, appeared in 1890. He declared that it would reveal the true language of Shakespeare’s drama in all its crudity and smuttiness. Subsequent translations by Kasprowicz appeared in the series edited in Lwów by Henryk Biegeleisen (1895–1897). Kasprowicz undertook his most important translation work on the Shakespeare canon in the years 1918–1924, when he had withdrawn from academic life.
Kasprowicz’s translations are distinguished by the varied approaches they take, which makes it difficult to form a judgement of his work.For years he continued to work on his Hamlet, his first Shakespeare translation, and likewise intended to revise seven plays from the Lwów series. His later translation work was hampered by health problems.
The plays published in Lwów were reissued in 1912. Two of his later translations – Macbeth (Makbet) and Julius Caesar (Juliusz Cezar) – feature in Stanisław Helsztyński’s critical edition. Two further plays appeared in single volumes. Kasprowicz’s translations never featured, however, in a collected edition. His translations prompted numerous critical responses, typically concerned to find traces of the idiosyncratic poetics of the translator. The translations have occasionally been staged.
Bibliography of translations
William Shakespeare, Hamlet, tłum. Jan Kasprowicz, Gubrynowicz, Lwów 1890 [Biblioteka Mrówki, t. 262–263].
[William Shakespeare], Henryk V, tłum. Jan Kasprowicz [w:] Henryk Biegeleisen (red.), Dzieła Williama Szekspira, T. 3, Dramaty królewskie, Księgarnia Polska, Lwów 1895, wyd. 2., s. 371–473; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach , życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki; wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, T. 6, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 201–303.
[William Shakespeare], Henryk VI (części 1-3), tłum. Jan Kasprowicz [w:] Henryk Biegeleisen (red.), Dzieła Williama Szekspira, T. 4, Dramaty królewskie, Księgarnia Polska, Lwów 1895, wyd. 2., s. 1–279; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki; wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, T. 7, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–285.
[William Shakespeare], Komedia omyłek, tłum. Jan Kasprowicz [w:] Henryk Biegeleisen (red.), Dzieła Williama Szekspira, T. 6, Komedye, Księgarnia Polska, Lwów 1895, wyd. 2., s. 157–215; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki; wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, T. 2, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 95–155.
[William Shakespeare], Wiele hałasu o nic, tłum. Jan Kasprowicz [w:] Henryk Biegeleisen (red.), Dzieła Williama Szekspira, T. 7, Komedye, Księgarnia Polska, Lwów 1895, wyd. 2., s. 183–268; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki; wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, T. 2, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–94.
[William Shakespeare], Miarka za miarkę, tłum. Jan Kasprowicz [w:] Henryk Biegeleisen (red.), Dzieła Williama Szekspira, T. 9, Komedye, Księgarnia Polska, Lwów 1897, wyd. 2., s. 3–95; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki; wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, T. 2, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–94.
William Szekspir [William Shakespeare], Hamlet, tłum. Jan Kasprowicz, „Skarbnica Polska: Ilustrowany Tygodnik Arcydzieł Literackich” 1914, nr 49.
William Shakespeare, Makbet, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1924; kolejne wydania: Makbet, Cz. 1, Tekst, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; Cz. 2, Objaśnienia i przypisy, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; Makbet, tłum. Jan Kasprowicz, nakł. Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1950.
William Shakespeare, Juliusz Cezar, tłum. Jan Kasprowicz, „Instytut Wydawniczy” Biblioteka Polska, Warszawa 1924; kolejne wydania: Juliusz Cezar, Cz. 1, Tekst, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; Cz. 2, Objaśnienia i przypisy, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929.
William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1924.
William Shakespeare, Król Lir, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1922.